Yumakların bağlandığı ip ve çubuk;ilme iplikleri çile iken sarılarak yumak haline getirilir ,yumağı sarmaya başlarken bir miktar ip gevşek bırakılarak sarma işlemi bu gevşek bırakılan iplerin üzerinden yapılır. Daha sonra bu şekilde hazırlanan yumakların gevşek bırakılan kısmının içinden uzunca bir ip ya da bir çubuk geçirilir ve tezgahın ortasında iki yan ağaca her iki ucundan bağlanır. Hah dokurken kullanılan ilme iplerinin dokuyucunun başı hizasında kolayca uzanıp alınabilmesini sağlar.
Mengeneler (gerdirme burgulan); germe tezgahlara özgü bir elemandır ve yan ağaçların üzerinde bulunur. Yan ağacın dışına gelecek şekilde alt ağaca baskı yapabilmek üzere sabitleştirilmiştir. Sıkıştırıldıkça alt mazıyı aşağı doğru iter.
Germe tip tezgahlar, Yazıcıoğlu (1992)'nun da belirttiği gibi, gelişmiş tezgahlar olduklarından daha kaliteli hah üretimine elverişlidirler. Bu nedenle halıda kaliteyi olumsuz etkileyen faktörler azaltılmaya çalışılmıştır. Bunun sonucunda da herhangi bir yere bağlanmaya gerek olmaksızın düz bir zemin üzerinde dengeli olarak durabilecek , bu şekilde dokumaya olanak sağlayacak ve taşınabilir bir şekilde tasarlanmışlardır. Halının çözgüsü tezgah üzerinde çözülmektedir. Germe tip tezgahlarda gerdirme düzeneği ya tezgahın ortasında ya da kenarında yer almakta ve gerdirme alt ile üst mazıları birbirinden iterek sağlanmakta, ayrıca ikinci bir gücü ağacı bulunmakta ve yörede buna çözgü gücüsü adı verilmektedir . Germe tip tezgahlarda dokunan halı yükseldikçe tezgahın alt merdanesinin altından kaydırılarak tezgahın arka kısmına geçirilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder